Advies wijziging Regeling model huisregels penitentiaire inrichtingen

De RSJ heeft een advies uitgebracht aan de demissionair minister voor Rechtsbescherming over een wijziging van de Regeling model huisregels penitentiaire inrichtingen. De RSJ gaat in dit advies in op de voorgestelde wijzigingen over het bezoek zonder toezicht.

De RSJ adviseert de conceptregeling op onderdelen aan te passen.

Aantonen van een hechte en duurzame band

De aanwezigheid van een ‘hechte en duurzame band’ tussen de gedetineerde en bezoeker is een voorwaarde voor het verkrijgen van bezoek zonder toezicht. Volgens de toelichting kan de gedetineerde deze band met drie documenten aantonen.

Maar uit de regeling zelf en de rechtspraak van de beroepscommissie RSJ blijkt dat de gedetineerde deze band ook met andere dan de drie genoemde documenten kan aantonen. Hoewel de toelichting bij de conceptregeling dit lijkt te suggereren, is er geen sprake van een limitatieve lijst. De RSJ adviseert de toelichting bij de regeling op dit punt aan te passen.

Voorwaarde gedetineerde is gepromoveerd

De nieuwe voorwaarde van gepromoveerd zijn is in overeenstemming met het nieuwe stelsel van promoveren en degraderen. Volgens dat stelsel zijn negatieve gedragingen van de gedetineerde,  die leiden tot degradatie, schadelijk voor de orde en veiligheid in de inrichting.

Ook onder de huidige regelgeving kunnen negatieve gedragingen van de gedetineerde een reden zijn om bezoek zonder toezicht te weigeren. De gedetineerde die is gedegradeerd kan wel een aanvraag voor bezoek mét toezicht indienen.

100% controle aan lichaam en kleding na ieder bezoek zonder toezicht

Een 100% controle aan lichaam en kleding van de gedetineerde na ieder bezoek zonder toezicht heeft als doel het binnenbrengen van contrabande in de inrichting tegen te gaan. Het standaard uitvoeren van dit onderzoek na ieder bezoek zonder toezicht is echter niet in overeenstemming met de wet.

Onderzoek aan het lichaam omvat ook het schouwen van openingen en holten van het lichaam van de gedetineerde en is een ingrijpende gebeurtenis. Daarom dient op individueel niveau altijd een belangenafweging gemaakt te worden. Stelselmatig visiteren kan onder omstandigheden strijdig zijn met artikel 3 EVRM, het verbod van foltering en onmenselijke of vernederende behandeling. Volgens de beroepscommissie RSJ kan hiervan sprake zijn als de gedetineerde structureel gemiddeld meer dan twee keer per maand gevisiteerd wordt. De RSJ adviseert de concepttekst en toelichting op dit punt aan te passen.