Beleidsreactie Advies m.b.t. uitvoering motie over beperking aantal gedetineerden dat een advocaat mag bijstaan in de EBI en AIT
De RSJ heeft principieel bezwaar tegen en ziet geen mogelijkheid voor een beperking van het aantal gedetineerden in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) en op de Afdeling Intensief Toezicht (AIT) dat door dezelfde advocaat wordt bijgestaan. Volgens de demissionair staatssecretaris van Justitie en Veiligheid rechtvaardigt het advies van de Landsadvocaat echter een zorgvuldige nadere uitwerking van de noodzaak, effectiviteit en uitvoerbaarheid van een mogelijke wettelijke regeling voordat een definitieve conclusie wordt getrokken.
In de Kamerbrief ‘Uitvoering van motie 36583-14 van de leden Ellian en Wilders’ van 19 september jl. worden ook de adviezen van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA), het College voor de Rechten van de Mens (CvdRM), de Landsadvocaat en prof. dr. Diana de Wolff besproken. Vier van de vijf besproken adviezen oordeelden zonder meer negatief over de voorgestelde motie, vanwege strijd met het hoger recht. De RSJ vreest dat een dergelijke regeling mogelijk inbreuk doet op het recht op vrije toegang tot een advocaat. De demissionair staatssecretaris is van mening dat hierbij onderbelicht is gebleven dat gedetineerden/(potentiële) cliënten nu ook niet altijd een advocaat kunnen kiezen die hun voorkeur heeft.
Het advies van de Landsadvocaat lijkt een opening te bieden voor een mogelijke wettelijke regeling voor een beperking op het aantal gedetineerden in de EBI en de AIT. De Landsadvocaat oordeelt dat een dergelijke wettelijke regeling een rechterlijke toets aan het hoger recht (art. 6 EVRM) kan doorstaan als de daarvoor vereiste deugdelijke motivering wordt geleverd. Op basis hiervan wil de demissionair staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de noodzaak, effectiviteit en uitvoerbaarheid van een mogelijke wettelijke regeling verder onderzoeken. Deze verdere uitwerking zal betrokken worden bij de evaluatie van de Penitentiaire beginselenwet en met de Tweede Kamer worden gedeeld. Aan de hand van deze verdere uitwerking zal een definitieve conclusie worden getrokken.