RSJ-congres Kort, maar krachtig? Over de toekomst van korte detenties

Beeldtekst:
RSJ Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming

Beeldtekst:
Marit van Bohemen
Dagvoorzitter

Welkom bij het congres ‘kort, maar
krachtig’ georganiseerd door de RSJ.

Ik word er eigenlijk wel blij van,
van dit soort adviezen. Waarom?

Beeldtekst:
Eric Bezem
Directeur Sanctietoepassing en Jeugd, tevens plv. DG Straffen en Beschermen

Dit advies geeft een breed aantal mogelijkheden
en alternatieven daartoe...

...waarover je de discussie met elkaar kan gaan
voeren, ook de politieke discussie,

maar ook de discussie over effectiviteit.

Beeldtekst:
Pauline Schuyt
Hoogleraar Sanctierecht en Straftoemeting - Universiteit Leiden

Het meest waardevolle van het advies
vind ik het advies zelf.

Het feit dat het met het advies het weer flink
allemaal in de picture gezet is...

...en er weer vragen gesteld
 worden over die korte dententie.

Peter van der Laan
Emiritus Hoogleraar Reclassering VU en tot voor kort directeur NSCR

Niet zelden zijn dat mensen
die actief zijn in de politiek...

...en in het bestuur, maar de samenleving
is niet van dat harde straffen.

Dus als je in de chat iets achter
wil laten dan kan dat.

Een vraag of een opmerking, wordt allemaal
doorgelezen...

...en aan mij doorgegeven als daar reden toe is.

Wat heel belangrijk is dat een aantal
van onze aanbevelingen zijn overgenomen.

Dus er gaat nagedacht worden over de mogelijkheid
van alternatieven voor korte detenties.

Beeldtekst:
Frederieke Leeflang
Algemeen voorzitter RSJ

En ik ben ook heel erg blij dat de minister het WODC
heeft gevraagd om een onderzoek te doen...

...naar mogelijke detentieschade.

Beeldtekst:
Veronique Aicha
Nationaal coördinator RESCALED

De gevangenis, die haalt mensen uit hun
sociaal-economische context.

En juist die mensen die het hard nodig hebben om
daarin te oefenen, die stoppen wij juist weg.

Een jongen werd in Zuid-Oost
neergestoken door een andere jongen.

Dertien, veertien-jarige kinderen
die daaromheen stonden,

Beeldtekst:
Disa Jironet
Officier van justitie

die stonden met hun mondkapjes
zijn bloeden te stelpen.

Het is eigenlijk wel mooi dat jij je emotie laat zien,
want dat vergeet je weleens als we nu zo praten...

...over straffen uitdelen en de justitiabele.

Beeldtekst:
Jacco Janssem
Senior rechter rechtbank Rotterdam

Ik denk dat korte detenties minder goed
worden gemotiveerd in vonnissen.

Dat geldt eigenlijk voor alle straffen.

Omdat wij in de raadkamer
daar impliciet wel naar kijken,

naar strafafdoening en hoe motiveren we die.

Maar dat we dat te weinig expliciet maken.

Expliciet maken in de raadkamer.

Maar met name niet in het vonnis.

En als we dat wel zouden doen dan zouden wij
er misschien achter komen...

 dat de straf ofwel te hoog is...

...ofwel te laag.

Dus motiveren werkt.

Het is niet zomaar iets wat
je aan kan sluiten op iedereen.

Beeldtekst:
Johan Bac
Algemeen directeur Reclassering Nederland

Ik denk dat het echt kan helpen
in de voorlopige hechtenis,

maar ook als straf later om veel meer
gebruik te maken van de enkelband.

Ben je hoopvol gestemd,
als je naar de toekomst kijkt?

Wat zei Veronique ook alweer?

Beeldtekst:
Henk Oosterling
Ecosoof

Hoop is niet een ding waar ik mee bezig ben.

Hard werken is een ding waar ik mee bezig ben.

Mooi.
- Ik zou hetzelfde antwoord willen geven.

Beeldtekst:
Tamara Trotman
Raadsheer gerechtshof Den Haag

De ergste koudwatervrees van
het online chatten met elkaar is er vanaf.

Er onstonden echt hele mooie
discussies tijdens de workshops...

...en dat is heel waardevol en je
komt ook met een verrijkt gevoel terug.

Beeldtekst:
RSJ Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming

*Muziek speelt*
Beeldmerk: RSJ, Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming

Voice-over:
Driekwart van de detenties in Nederland duurt korter dan drie maanden.
Dat is inclusief voorlopige een vervangende hechtenis.
Onwenselijk vindt de RSJ, want korte detenties zijn onvoldoende effectief.
De afschrikwekkende werking van detentie is beperkt en de kans op recidive is hoog.
De mogelijkheden voor gedragsverandering en reïntegratie zijn zeer beperkt en detentie kan schadelijk zijn.
Risico op het verlies van bijvoorbeeld een baan of huis neemt toe.
In het advies ‘Korte detenties nader bekeken’ pleit de RSJ voor minder korte detenties en betere benutting van alternatieven.
De RSJ doet enkele aanbevelingen.
Stimuleer schorsing onder voorwaarden met elektronisch toezicht zodat voorlopige hechtenis kan worden teruggedrongen.
Neem elektronische detentie als hoofdstraf op in de wet.
Beperk de mogelijkheden van de rechter niet met een taakstraf verbod.
Zo kan de gevangenisstraf worden teruggedrongen.
Onderzoek beter welke sanctie passend en haalbaar is zodat vervangende hechtenis kan worden voorkomen.
Deze en andere aanbevelingen uit het advies ‘Korte detenties nader bekeken’ dragen bij aan een betekenisvollere strafrechtspleging met een maatschappelijke meerwaarde.

Beeldmerk: RSJ, Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming