Minder korte detenties en meer betekenisvolle sancties

De RSJ pleit voor minder korte detenties en meer betekenisvolle sancties. De samenleving is gebaat bij effectieve strafrechtspleging met een maatschappelijke meerwaarde.

Beeld: ©ANP

Dat staat in het advies Korte detenties nader bekeken dat de RSJ op eigen initiatief heeft uitgebracht en aangeboden aan de Minister voor Rechtsbescherming.

Driekwart korter dan drie maanden

Bijna driekwart van alle detenties duurt korter dan drie maanden. Het gaat hierbij niet alleen om de korte gevangenisstraf, maar ook om de voorlopige hechtenis en vervangende hechtenis.

De RSJ is van mening dat het aantal korte detenties moet worden teruggedrongen. De samenleving is gebaat bij effectieve strafrechtspleging met een maatschappelijke meerwaarde.

Waarom minder korte detenties?

Korte detenties zijn maar zelden effectief. De mogelijkheden voor gedragsverandering en re-integratie zijn zeer beperkt.

Daar komt bij dat ook een korte detentie tot detentieschade kan leiden, door het (mogelijke) verlies van een baan, inkomen, huisvesting en het stigma van verblijf in een justitiële inrichting voor de justitiabele en diens omgeving. Bovendien is het recidiverisico na detentie hoog en zijn detenties duur in vergelijking met alternatieven.

Advies RSJ

Een reactie op strafbaar gedrag is noodzakelijk, maar kan ook op andere manieren dan door opsluiting in een cel. De RSJ adviseert gebruik te maken van alternatieven zoals voorwaardelijke sancties met op de persoon toegesneden voorwaarden en deze uit te breiden met elektronische detentie. Daarnaast vindt de RSJ het belangrijk dat er wordt afgezien van beperkingen zoals het taakstrafverbod en dat de uitvoering van sancties verbetert. Ook adviseert de RSJ de reclassering beter te laten onderzoeken welke sanctie passend en haalbaar is.

Alternatieven dragen niet alleen bij tot vergelding, maar leiden ook tot minder schade en minder recidive. Betekenisvolle alternatieven hebben daardoor een grotere maatschappelijke meerwaarde, terwijl ze minder kostbaar zijn.

Congres

Op 25 november vindt het RSJ-congres Kort, maar krachtig? Over de toekomst van korte detenties plaats. Tijdens het congres komen verschillende sprekers aan het woord over thema’s als vergelding, resocialisatie en herstel in relatie tot korte detenties.

Het congres wordt gehouden in hybride vorm. Meer informatie over aanmelden en het programma vindt u op de RSJ website.

*Muziek speelt*
Beeldmerk: RSJ, Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming

Voice-over:
Driekwart van de detenties in Nederland duurt korter dan drie maanden.
Dat is inclusief voorlopige een vervangende hechtenis.
Onwenselijk vindt de RSJ, want korte detenties zijn onvoldoende effectief.
De afschrikwekkende werking van detentie is beperkt en de kans op recidive is hoog.
De mogelijkheden voor gedragsverandering en reïntegratie zijn zeer beperkt en detentie kan schadelijk zijn.
Risico op het verlies van bijvoorbeeld een baan of huis neemt toe.
In het advies ‘Korte detenties nader bekeken’ pleit de RSJ voor minder korte detenties en betere benutting van alternatieven.
De RSJ doet enkele aanbevelingen.
Stimuleer schorsing onder voorwaarden met elektronisch toezicht zodat voorlopige hechtenis kan worden teruggedrongen.
Neem elektronische detentie als hoofdstraf op in de wet.
Beperk de mogelijkheden van de rechter niet met een taakstraf verbod.
Zo kan de gevangenisstraf worden teruggedrongen.
Onderzoek beter welke sanctie passend en haalbaar is zodat vervangende hechtenis kan worden voorkomen.
Deze en andere aanbevelingen uit het advies ‘Korte detenties nader bekeken’ dragen bij aan een betekenisvollere strafrechtspleging met een maatschappelijke meerwaarde.

Beeldmerk: RSJ, Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming